Arbo regels werkkleding [2025]: Wat werkgevers en werknemers moeten weten

Werkkleding is geen modekeuze, het is een veiligheidsmaatregel. Toch is er vaak onduidelijkheid: wanneer is werkkleding verplicht? En wie betaalt dat eigenlijk, de werkgever of de werknemer? Twee van de tien mensen krijgen geen beschermende middelen, zoals veiligheidsschoenen en werkhandschoenen, terwijl zij die wel nodig hebben volgens FNV Arbo-onderzoek. Dit vormt niet alleen een risico voor de gezondheid, maar is ook een overtreding van de Arbowet. Tijd dus om helderheid te scheppen over de arbo-regels voor werkkleding in 2025.

Bron: 

Wettelijke verplichtingen voor werkkleding

Volgens de Arbowet (artikel 3 en 8) zijn werkgevers verplicht om de gezondheid en veiligheid van hun werknemers te waarborgen. Dit houdt in dat werkgevers de juiste werkkleding moeten verstrekken op basis van de risicoanalyse van de werkplek. Werknemers moeten bovendien worden voorzien van persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals werkheidsschoenen, veiligheidshelmen, en werkhandschoenen, wanneer dat nodig is om hen te beschermen tegen gevaren zoals chemische stoffen of vallende voorwerpen.

Wanneer is werkkleding verplicht?

Werkkleding is verplicht wanneer de werkplek risico’s voor de veiligheid of gezondheid met zich meebrengt, zoals gevaarlijke stoffen, werken op hoogte, of werken in onveilige omgevingen. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat hun medewerkers de juiste beschermende kleding dragen.

1. Werkkleding in de bouw

Werknemers in de bouw moeten veiligheidskleding dragen tegen gevaren zoals vallende objecten en stof. Werkschoenen met stalen neus, helmen, veiligheidsbrillen en gehoorbescherming zijn verplicht volgens de Arbowet. Denk aan anti-slip schoenen, bouwhelmen voor hoofdbescherming, en ademhalingsmaskers bij werkzaamheden met stof of dampen.

2. Werkkleding in de zorg

In de zorg is hygiëne essentieel. Werknemers dragen schorten, handschoenen, mondkapjes, en veiligheidsbrillen om besmetting te voorkomen. Voorbeelden van werkkleding in de zorg zijn witte jassen voor medische professionals, wegwerphandschoenen bij patiëntencontact, en mondkapjes tijdens ingrepen.

3. Werkkleding bij gevaarlijke stoffen en chemicaliën

Bij werken met gevaarlijke stoffen is het dragen van chemisch bestendige werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen verplicht. Deze kleding moet voldoen aan de norm EN 13034 voor bescherming tegen chemische stoffen. Voorbeelden van dit type werkkleding en PBM zijn chemisch bestendige overalls, ademhalingsmaskers voor bescherming tegen dampen, en chemische handschoenen bij het hanteren van gevaarlijke stoffen, zoals in de petrochemie.

4. Wegwerkzaamheden en verkeersveiligheid

RWS-kleding of reflecterende werkkleding is verplicht bij wegwerkzaamheden om je zichtbaarheid te garanderen. Volgens de EN ISO 20471-norm moeten reflecterende materialen worden gebruikt, met klasse 2 of 3 voor bescherming in risicovolle situaties. Denk aan reflecterende oranje werkjassen en veiligheidsvesten met brede reflectiestroken die je zichtbaar houden tussen voorbijrazend verkeer.

5. Veiligheidsvesten en hesjes

Veiligheidsvesten moeten voldoen aan EN ISO 20471, met klassen 1, 2 en 3 afhankelijk van het risico. Klasse 3 is verplicht langs snelwegen, maar ook in andere sectoren zijn veiligheidsvesten onmisbaar, zoals in de logistiek en magazijnen, waar heftrucks, smalle paden en weinig licht extra risico geven. Voorbeelden zijn klasse 2 en 3 veiligheidsvesten voor hoog-risicozones en lichtere reflecterende hesjes voor minder gevaarlijke situaties.

Lees meer over Persoonlijke beschermingsmiddelen wetgeving >

Verantwoordelijkheden werkgever vs. werknemer

Een werkgever is verplicht om werkkleding te verstrekken als de werkzaamheden risico’s met zich meebrengen, zoals in de bouw, zorg of bij gevaarlijke stoffen. Dit betekent dat de werkgever verantwoordelijk is voor zowel de aanschaf als het onderhoud van de werkkleding. Werknemers moeten de verstrekte kleding gebruiken voor werkdoeleinden en mogen de kleding niet voor privédoeleinden gebruiken.

Kosten en vergoedingen

De kosten voor het verstrekken van werkkleding zijn voor de werkgever. Dit geldt ook voor wasvergoedingen en onderhoudskosten van de kleding. Volgens de Belastingdienst wordt het verstrekken van werkkleding voor werkdoeleinden meestal belastingtechnisch niet als loon beschouwd, wat betekent dat het belastingvrij is. Ook vergoedingen voor het onderhoud van werkkleding kunnen belastingvrij worden verstrekt, mits de kleding uitsluitend voor werkdoeleinden wordt gebruikt.

Handhaving en boetes

De Inspectie SZW houdt toezicht op de naleving van de Arbowet, inclusief de voorschriften voor werkkleding. Als bedrijven de regels voor bedrijfskleding niet naleven, kunnen zij boetes krijgen. De inspectie voert regelmatig controles uit, zowel bij bedrijven als op werkplekken, om te zorgen dat de juiste beschermingsmaatregelen getroffen worden.

SanctiesIndien een werkgever geen passende werkkleding verstrekt of de veiligheid van werknemers in gevaar komt, kan de Inspectie SZW sancties opleggen. Dit kan variëren van een waarschuwing tot een boete, afhankelijk van de ernst van de overtreding. In ernstige gevallen kan de Inspectie zelfs tijdelijke sluiting van de werkplek overwegen.

Het is belangrijk dat werkgevers zich bewust zijn van de voorschriften en zorgen voor de juiste werkkleding, om zowel de veiligheid van de werknemers te waarborgen als mogelijke boetes te voorkomen.

Praktische tips voor implementatie

Bij het implementeren van werkkleding en het naleven van de Arbo-regels is het belangrijk om een gestructureerd beleid op te stellen. Dit beleid zorgt ervoor dat alle medewerkers duidelijk begrijpen welke werkkleding zij moeten dragen en waarom dit nodig is voor hun veiligheid en gezondheid.

1. Beleid opstellen

Het begint met het opstellen van duidelijke werkkleding richtlijnen voor je bedrijf. Dit beleid moet specifiek zijn over de vereisten voor verschillende functies, zoals de verplichting om veiligheidsschoenen te dragen in de bouw of beschermende kleding in de zorg. Het beleid moet ook bepalen wie verantwoordelijk is voor het verstrekken, onderhouden en vervangen van werkkleding.

2. TrainingZorg ervoor dat alle medewerkers goed geïnformeerd zijn over het gebruik van werkkleding en de veiligheidsvoorschriften. Dit kan door middel van trainingen en informatieavonden waarin werknemers leren waarom de werkkleding belangrijk is en hoe ze deze op de juiste manier moeten gebruiken. Regelmatige herhalingsessies kunnen helpen om de kennis actueel te houden.

3. Communicatie

Communicatie is essentieel voor een succesvolle implementatie. Informeer je medewerkers niet alleen bij de introductie van het beleid, maar blijf ook regelmatig communiceren over het belang van werkkleding. Dit kan via teamvergaderingen, nieuwsbrieven, of intranet. Zorg ervoor dat werknemers vragen kunnen stellen en feedback kunnen geven.

Door duidelijk beleid op te stellen, regelmatige training te geven en open communicatie te waarborgen, kun je ervoor zorgen dat de implementatie van werkkleding soepel verloopt en voldoet aan alle veiligheidsvoorschriften.

Meer weten? Lees ook onze blog over Veiligheidsschoenen verplichting